P
Feltwerk peilers:
Methodieken kennis, oefeningen en technieken toegepast in het programma.
1. Veertig jaar onderzoek van Bessel van der Kolk naar trauma en de effecten op het lichaam en daar uit voortvloeiend gedrag.
2. Een levenlang onderzoek van psychiater Gabor Maté, over het effect op lichaam en geest na traumatische gebeurtenissen, of tekorten ontstaan in de kindertijd, of maatschappelijke druk.
3. Onderzoek van Katalin Gothard The Mind - Body Dialogue, waarin ze wetenschappelijk aantoond hoe het centraal zenuwstelsel in ons lichaam werkt en signalen verwerkt, transporteerd en onderling communiceert, in het brein, hartbrein en buikbrein.
4. Deb Dana bouwd door op de polyvagaaltheorie van Stephen Porges. Zo krijgen we meer inzicht in de veranderingen die traumatische ervaringen teweegbrengen in het autonome zenuwstelsel, en waarom mensen na zo’n ervaring zo moeilijk terugkeren naar een staat van rust en vertrouwen.
5. Bert Hellinger was de grondlegger van het systemisch werken en in de jaren tachtig familieopstellingen als een volwaardige methode. Waarbij je als begeleider een fenomenologische houding, van observeren en luisteren, zonder de intentie te willen helpen of te willen oplossen aanneemt, en waarbij je uitzoomt naar het geheel in plaats van inzoomt op details.
6. Het werk en onderzoek van Stephan Hausner binnen systeemopstellingen met ziekte, aanhoudende symtomen en intergenerationele verstrikkingen.
7. Peter A Levine. Lichaamsgerichte trauma behandeling “ Somatic Experiencing” gaat er van uit dat de effecten van trauma het beste via het lichaam benaderd kunnen worden. Dat het herbeleven geblokeerde overlevingsenergie kan loslaten.
8. Aziatische gedachtengoed over de verbinding tussen lichaam en geest in traditionele bewegingsleer en sporten, zoals: Tai chi, Wushu Kung Fu, Qi gong, yoga. Waar lichaam en geest in evenwicht zouden moeten zijn, en pijn en ziekte de signalen zijn dat het uit balans is.
Feltwerk gereedschapskist
Deze opsomming is geen leidraad van wat we op de vloer gaan doen.
Het zijn slechts instrumenten die beschikbaar zijn tijdens het jaar als dat nodig is. Als jij er klaar voor bent of nodig is voor de ervaring. Bij Feltwerk zien we ze ook niet als losse delen of begrensde oefeningen, maar als een in elkaar overvloeiende set gereedschappen. Feltwerk bied hiermee een veilige werkplaats vanuit een multidisciplinair fundament binnen de bodymind methode en werkend met het zenuwstelsel om het eigen lichaamsbewustzijn ter vergroten en daarmee patronen te doorbreken.
Ieder mens is uniek en neemt zijn geschiedenis, ervaringen en verhalen mee, dit vergt een persoonlijke benadering waarbij elkaar leren kennen en vertrouwen de basis vormt. Met een open blik en hart, in volle aanwezigheid begeleid ik je naar waar het schuurt, knerpt, piept en pijnigt, of huppelt, zingt, stroomd en glimt.
Ik bied je de veiligheid om je grenzen te zoeken en te verleggen, binnen wat je kan dragen.
​
“Zolang je geheimen bewaart en informatie onderdrukt, ben je fundamenteel in oorlog met jezelf.” Bessel van der Kolk
1
Systemisch werk
Of je het nu wilt of niet, als mens zijn we onderdeel van systemen.
Soms heel zichtbaar duidelijk en afgebakend maar soms ook dwingend, onbegrensd en vaag. Je bent onderdeel van je familie, je vriendenkring, je werk, het dorp of stad, het land waar je woont, maatschappelijke klasse, je etnische groep waar je toe behoort. En dat we binnen die systemische structuren en binnen onszelf gedreven worden door onbewuste patronen en dynamieken die in de onderstroom aanwezig zijn.
Een opstelling geeft een ruimtelijk visueel beeld van het systeem en maakt inzichtelijk wat er speelt. Door oordeelloos te observeren en te exploreren, probeert de begeleider dynamieken zichtbaar te maken en ruimte te creëren voor een nieuwe beweging of verandering.
Binnen families en achterliggende generaties kan er al veel spelen dat nu invloed heeft op jou. Door familie leden visueel een plek in de ruimte te geven en de onderlinge interactie te observeren kan er er veel duidelijk worden van wat je niet wist of al vaak onbewust gevoeld hebt.
Onderlinge relaties tussen broers en zussen vaders, moeders en vorige generaties kunnen onbewust een zware last worden voor een opgroeiend kind. Die wordt dan belast met een energie of gedrag die niet van het kind is maar zich daar wel verantwoordelijk voor kan gaan voelen.
Maar ook het opstellen van het lichaam en de belemmeringen of pijn kunnen inzicht geven. Dat wat ervaren wordt in het lichaam en gevoeld mag worden kan dan vrij stromen en kunnen blokkades opheffen. Als je bijvoorbeeld niet je stem hebt mogen gebruiken en te veel aanwezig was, volgens je ouders, kan dit later leiden tot benauwdheid, keelklachten en moeite hebben je plek in te nemen om zichtbaar te mogen zijn. Systemisch werk kan veel inzichten geven die nog lang kunnen nawerken voor alle betrokken partijen in de opstelling.
2
EFT Emotional Focus Therapie
Deze methode is ontwikkeld voor relaties waarbij de communicatie geblokkeerd is geraakt en de gekwetstheid zorgt voor terugtrekking en niet meer beschikbaar zijn voor de ander. Het doel is om inzicht te krijgen en het te doorbreken van deze negatieve patronen in gedrag, angsten en behoeftes die vaak vanuit oude pijn en jeugd zijn ontstaan. Door begrip te hebben voor de eigen valkuilen en beschermend gedrag , maar ook die van de ander kan er weer een nieuwe taal gevonden worden met een diepere emotionele verbinding. Omdat je ook een relatie met jezelf hebt is deze vorm ook toepasbaar als je met jezelf aan het werk gaat.
De hechting stylen van Bolwlby geven je inzicht over je hechting met moeder (en vader) en welk effect dit kan hebben op je huidige relaties. Deze kunnen onderverdeeld worden in vier categorieën: veilige hechting
- onveilige vermijdende hechting - onveilig gehechte hechting - onveilig gedesorganiseerde hechting.
​
“Reflectie oefeningen versterken onze verbinding met onszelf.” Deb Dana
3
Pmt lijf
De afkorting PMT staat voor Psycho Motorische Therapie en is een lichaamsgerichte werkvorm. Waarbinnen diverse beweginsvormen, spel sport, en oefeningen worden gedaan. De nadruk ligt op het meer inzicht verkrijgen van je eigen gedrag, vermijdend gedrag en gevoelens van veiligheid of juist onveiligheid via lichamelijke oefeningen.
Grenzen kunnen aangeven, en ervaren waneer je daar overheen gaat, het verbaal uiten van emoties, zelfbeeld en ervaren dat jou lichaam een plek in de ruimtelijke inneemt.
4
Solk (Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten)
De reden dat je dit stuk nu leest en op de website van Feltwerk beland bent, is je zoektocht naar een oplossing voor jou aanhoudende klachten. Je hebt waarschijnlijk de hele reis van herhaaldelijk huisartsen bezoek, lichamelijke onderzoeken, fysiotherapie, medicijnen en eerstelijns psychologie al achter de rug. En als je een beetje doorzetter bent heb je ook al een aantal vrij gevestigde therapeuten bezocht met elk een eigen expertise en benadering voor je klachten die je verlichting brachten.
En toch ben je hier nu… je zoektocht is nog niet voorbij en je klachten dus ook nog niet. Wat we samen kunnen doen is kijken waar het vandaan gekomen is en hoe en waar het zich heeft vastgezet. En waarom duwen en trekken misschien ook niet echt werkt. Ja loslaten dan.. maar dan moet je wel weten wat dan. Laten we detectives worden in ons eigen… wie is de mol seizoen. Om uiteindelijk te komen tot blijvende systeemverandering van het lichaam en je gedachtes daarover. Proberen te resetten en herprogrammeren van het centraal zenuwstelsel, en lichaamsgeheugen.
“Het lichaam is ontworpen om zichzelf te vernieuwen door voortdurende zelfcorrectie.
Deze zelfde principes zijn ook van toepassing op de genezing van psyche, geest en ziel.” Peter A Levine
5
Pijn in het brein
We zijn bang voor ons lijf geworden en vertrouwen het gewoonweg niet meer. Het laat me toch steeds in de steek,… plan ik iets leuks dan kan ik die dag weer niet mee … dat zal ook niet en het is steeds het zelfde liedje. Dan gaat het weer dagen goed en voel ik me goed en kan ik alles met gemak, en een dag later voel ik me als een natte krant.
Is dit herkenbaar voor je?
​
Als kind brandde je bijvoorbeeld je vingers aan de kachel, waarna je in milliseconde je hand terug trekt. Een blaar ontstaat en je ouder troost je en spoelt je hand onder de kraan, met zalf, kus, pleister en een troost ijsje. Hier heb je twee dingen geleerd: Ik vertrouw op mijn lichaam dat het snel genoeg is om te reageren, de pijn tijdelijk is, en in staat is te herstellen van een wond, binnen een bepaalde tijd. En ten tweede, dat je troost en ondersteuning kan vinden bij een ouder die zorgt dat je je zenuwstelsel weer kan ontladen door co -regulatie en jij je weer veilig kan voelen, na een heftige gebeurtenis.
Pijn en de beleving van pijn is een zeer complex samenspel van zo verschrikkelijk veel factoren. De kern is dat deze informatie snelwegen soms wat te fijn zijn afgesteld. Dan gaat deze sensorische informatiesnelweg zich vervelen en overal in je lijf heel goed luisteren of er echt niets te doen is. En kan het elke zachte fluistering gaan versterken, waardoor jij er weer een pijntje bij hebt of een oude weer opspeelt.
6
Verbeelden met het lichaam
Het oordeelloos op papier zetten, in ware grote van je lichaam, met je lijf als instrument in grote bewegingen, vanuit gedachteloze leegte. Het is jou canvas dat jou ruimte beschrijft en je mag er mee doen wat je wilt. Zolang de bewegingen maar uit het lichaam komen via houtskool, krijt of verf. Met je handen kwast of iets van jou keuze. Hierbij gaat het erom dat je contact maakt met dat wat je van binnen voelt maar geen woorden voor kan vinden. Nonverbaal en verbeeldend wat er zich van binnen afspeelt. De afbeelding reist een jaar met je op en transformeert onderweg met je mee.
“Verbeeldingskracht is absoluut cruciaal voor de kwaliteit van ons leven.”Bessel van der Kolk
7
TRE trauma release exercises
Omdat de natuur nooit iets weg gooit zijn er tijdend de evolutie van de mens drie breinen gevormd. Namelijk het reptielenbrein (hersenstam), zoogdierenbrein het (limbische systeem) en het mensenbrein (neo cortex). De amygdala, die in het zoogdierenbrein ligt, verwerkt informatie van diverse zintuigen en koppelt rudimentair daar emoties aan.
Dat is voor een antilope op de steppe erg handig als de leeuw op jacht gaat. Dan is het vluchten, vechten of bevriezen, en dit rudimentair deel bezitten wij als mens dus ook nog. De antilope bouwt van schrik een enorme spanning op die nodig is voor één van de drie reacties. En als ze ontsnapt is keert ze terug naar de kudde om deze spanning van zich af te schudden door te trillen of te rillen. Hiermee ontlaad het dier de opgebouwde spanning. Wij mensen zijn dit kwijtgeraakt waardoor spanning zich kan blijven opbouwen in het lichaam. TRE is een simpele oefening om je dat weer aan te leren, en zo je lijf weer te kunnen ontladen.
8
Fotograveren met je buik
Bijna Iedereen heeft een supercomputer met camera in zijn broekzak en we verzamelen wat data met elkaar. Eigenlijk sparen we gestolde herinneringen die we belangrijk vinden, om er daarna nog maar zelden naar te kijken. Bij deze oefening gaat het niet over het fotograferen!.
​
Het is een uitnodiging om ten volle aanwezig te zijn. In het moment, in je lijf buiten op straat terwijl je wandelt. Maar dat je jezelf ook toestaat het ongemak van niet weten te ervaren. Je maakt foto's met je buik, zonder te weten waarom. Hierin bestaat er geen goed of fout en het gaat zeker niet over schoonheid. Het is een uitnodiging om te vertrouwen op je innerlijk weten. Maak er zo veel als je wilt en kies er elke dag twee. Langzaam ontstaat er dan een serie van beelden en verhalen waarin je veel van jezelf kunt ontdekken en intuïtief belangrijk vind.
“En vergeet niet dat de aarde er plezier in heeft je blote voeten te voelen
en dat de wind ernaar verlangt om met je haar te spelen” Khalil Gibran
9
Muziek recht naar het hart
Het lijk misschien een open deur maar als je verliefd bent gaan alle liedjes over de liefde. Als de relatie verbroken wordt gaan ze allemaal over de pijn van het verlies. Je stemt je helemaal op af en gaat mee in de emotie. Het tilt je op en je voeten raken de grond amper en in het verdriet gaan de gordijnen dicht en huil je tot je tranen op zijn.
Vele emoties en gevoelens zoals vreugde, openheid, woede, onbegrip, rouw, verlies, gebruikt voelen, stromen met de noten mee en dat lucht op. Bij deze oefening is muziek de drager die jou weer in het moment plaats, je meeneemt naar die fijne of nare herinneringen om deze te kunnen ontladen, af te hechten of als aanknoping voor verder verdiepend werk.
10
Kung Fu & Weerbaarheid
De karakters Kung Fu betekenen hoge vaardigheid, grote concentratie of toewijding. En de karakters Wuhu betekenen krijgskunst. We kennen allemaal Bruce Lee uit de jaren 70 waarin hij razendsnel tien tegenstanders uitschakelt. Of de acrobatische toeren van de Shaolin-monniken die het zich eigen maakten als onderdeel van spirituele groei doormiddel van lichamelijke training.
​
Kung Fu Wu Shu wordt vaak gezien als vechtsport maar het grootste gevecht heb je eigenlijk met jezelf. Vanuit de ontspanning kan pas de beweging ontstaan. Vanuit een bewuste ademhaling en op het juiste moment uitademen richt je de kracht.
Bewegingen komen vanuit je centrum, de Dantian, een energiereservoir drie vingers onder je navel. Waar, adem, levenskracht, vitale energie of spirituele energie, dat deel uitmaakt van alles wat bestaat vrijkomt.
Deze oefenmethode is er op gericht lichaam en geest met elkaar in balans te brengen. Binnen het programma gebruiken we de essentie in kleine oefeningen om meer in contact met je lichaam te komen en je innerlijke kracht te versterken. adem, levenskracht, vitale energie of spirituele energie dat deel uitmaakt van alles wat bestaat.
11
Shaken & kloppen
We blijven nog even bij de Chinese wijsheid, ze ontstond ten slotte al duizend jaar voor onze westerse jaartelling. En binnen de traditionele Chinese geneeskunst maken ze geen onderscheid tussen lichaam en geest. Alles is energie dat in balans gebracht kan worden.
We kennen dit via bijvoorbeeld Acupunctuur, Acupressuur die de energiesnelwegen de meridianen activeren of temperen. Bij Feltwerk maken we gebruik van twee technieken het Shaken dat in tegenstelling TRE staand wordt uitgevoerd en ook het lichaam ontlaad door het te schudden.
​
Bij het kloppen met de eigen handen op delen van het lichaam wordt je het meer bewust. Je activeert je lichaam en voelt het beter doorbloed worden en energie makkelijker stromen. Het activeert het immuunsysteem en zeker bij afsplitsing of dissociatie van het lichaam is het een waardevolle oefening. Deze oefeningen zijn kortdurend en kunnen thuis worden voorgezet.
12
Ademhaling
Zonder het door te hebben vergeten we soms ons lichaam of zelfs te ademen. We concentreren onszelf bijvoorbeeld op iets achter de computer of telefoon en plotseling moet je diep zuchten of even heel diep inademen omdat je het bijna vergat.
Bij zittende beroepen en zeker bij computerwerk is het lastig om tot een diepe ademhaling te komen in je buik. Je ademhaling is dan te hoog in de borst wat de zuurstofopname belemmerd. Ook traumatische ervaringen of spanningen in het leven kunnen zich in het lichaam vastzetten en er voor zorgen dat je minder goed door je buik kan ademen.
13
Kakelmekaarmaarnaja
Wat zeg jij nou?… Taal is een wezenlijk onderdeel van hoe we ons onderling verbaal uitdrukken. Binnen de afgesproken bandbreedte, van wat wel en niet gepast of wenselijk is, bewegen we onszelf. Met non-verbale communicatie en lichaamstaal wordt het nog lastiger. Taal kan een rijkdom in vrijheid zijn maar ook een cocon waar je maar niet uit ontsnappen kan.
Hoe moeilijk kan het soms zijn om aan een gevoel woorden te geven die precies uitdrukken wat je ervaart. En het is maar de vraag of de toehoorder begrijpt wat er achter deze woorden ligt. Taal kan ook het vuur van humor laten laten oplaaien en je, in zelfspot relativerend om jezelf laten lachen.
​
Maar de gesprekken die je met jezelf voert de hele dag of die aangaan als het donker wordt, die aap op je schouder of duiveltje, bedienen zich vaak van harde taal of woorden en positief zijn ze maar zelden. Wat zou het helend zijn om ze wat minder te laten kakkelen en dat we ze zachtere woorden mogen geven om naar onszelf te kijken. Maar je ook uit te leren spreken ook al is dat ongemakkelijk. Te zeggen wat je te zeggen hebt en minder rekening te houden met de ander, jezelf weer werkelijk laten zien, verbaal je plek in nemen en leren weer de eerlijke taal van je hart te spreken.
14
Somatic Yoga
Somatische yogahoudingen zijn therapeutische oefeningen en gaan gepaard met ademhaling die mindfulness creëert bij elke lichaamsbeweging , gerelateerd aan de gewrichten en spieren.
Dit helpt de verbinding tussen de hersenen en de spieren te herstellen en kan sensorisch motorisch geheugenverlies in de hersenen helpen herstellen. Deze yogahoudingen helpen de spieren te ontspannen door zich te concentreren op de subtiele bewegingen van het lichaam.
Ze zijn gericht op het loslaten van spanning uit zowel de spieren als de gewrichten; maar ze bevorderen ook een gezondere bindweefsel, hydrateren de weefsels en vergroten het bewegingsbereik in het lichaam door de gewrichten te smeren.
"Aandacht is de zeldzaamste en puurste vorm van gulheid"
"Vergeet niet de tijd te nemen je te verwonderen" steven krol
15
Polyvagaal Theorie
Deze reactie van ons zenuwstelsel is door Stephen Porges wetenschappelijk beschreven in de polyvagaal theorie, en door Deb Dana doorontwikkeld voor therapeutische setting. Hierin wordt beschreven dat ons autonome zenuwstelsel, het deel van ons zenuwstelsel waar we geen directe controle over hebben, is opgebouwd uit een sympathisch en parasympatisch zenuwstelsel.
Het sympathische deel zorgt ervoor dat we in actie komen. Het parasympathische deel dat we tot rust komen. We kennen allemaal intussen de termen vechten, vluchten en bevriezen als reactie op een schokkende gebeurtenis. Het op onbewust niveau informatie verzamelen of veiligheid scannen wordt vanuit de polyvagaal theorie ‘neuroceptie’ genoemd. (neurologische perceptie}
​
De drie toestanden waar we in kunnen verkeren zijn:1. Ventraal: verbonden veilig in het moment en open. (neutrale status)2. Sympaticus: frustratie, irritatie woede en razernij ( aanvallend). Zorgen, onrust, angst, paniek (vluchten) 3 Dorsaal: hulpeloos, depressie, gevoelloos, dissociatie (overweldigd) Gevangen, hopeloosheid, shut-down, schaamte (bevriezen)
​
Door traumatische ervaringen of tekorten in de ontwikkelfase kunnen deze systemen ontregeld raken. Met de Body Mind Tension Release oefeningen en meditatievormen kun je onder begeleiding leren voelen en ervaren in welke staat je je bevindt en hoe je daar zelf invloed op kan uitoefenen door zelfregulering.
​
16
Lichamelijk Rescripting in Drama
(nog in onderzoek ontwikkelfase)